Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Gençlik ve Spor Bakanlığı Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Diplomat Akademi Kampı” programı çıkışında gazetecilerin gündeme ait sorularını yanıtladı.
Anadolu Ajansı’nın haberine nazaran bir gazeteci, NATO’ya üye olmak isteyen İsveç ve Finlandiya ile gerçekleştirilen toplantıların ertelendiğini hatırlatarak, “Bir sonraki toplantı için tarih öngörülebilir mi? Ayrıyeten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Finlandiya’nın NATO üyeliğine ait ‘Farklı bir ileti verebiliriz’ açıklaması oldu. Bu ileti ne olacak, bu hususta ne üzere adımlar atılması gündemde?” sorusunu yöneltti.
Kalın, İspanya’nın başşehri Madrid’de yapılan NATO Tepesi’nde, üyelik sürecinin nasıl onaylanacağına dair birtakım prensipler üzerinde mutabakat sağlandığını, “Üçlü Mekanizma” kurulduğunu ve iki toplantı yaptığını hatırlattı.
‘ADIM ATILIRSA KARŞILIKSIZ BIRAKMAYACAĞIZ’
İsveç’te, bir aksiyonda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın maketinin asıldığı aksiyon ve ırkçı siyasetçi Rasmus Paludan’ın Türkiye büyükelçiliği önünde Kur’an-ı Kerim yakmasına müsaade verilmesi sonrası, bu hafta Brüksel’de gerçekleştirilecek toplantıyı ertelediklerini belirten Kalın, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bundan sonra bilhassa İsveç bağlamında yaşanacak gelişmeler, atılacak adımlara bağlı olarak belirlenecek bir tarih, şu anda önümüzde katılaşmış bir tarih kelam konusu değil. Baştan beri birtakım objektif unsurlar koyduğumuzu tabir ettik. Bu, Türkiye’nin ulusal güvenliğine tehdit teşkil eden terör ögeleri ortadan kaldırılmadığı sürece üyelik sürecinin ilerlemeyeceğini açık ve net bir formda belirttik. Bu mühlet zarfında hem İsveç ve Finlandiyalı mevkidaşlarımızla hem NATO Genel Sekreterliği ve öbür NATO üyesi ülkelerle yaptığımız görüşmelerde adım atıldığında Türkiye’nin bunu karşılıksız bırakmayacağını söyledik.”
“Terör örgütleri FETÖ, PKK ve gibisi yapıların kelam konusu ülkelerden temizlendiği ve bu ülkelerin terör örgütleri için ‘güvenli liman’ olmaktan çıktığı vakit Türkiye’nin de bunları karşılıksız bırakmayacağını” söyleyen İbrahim Kalın, “Zira biz prensipte NATO’nun genişleme prensibini destekliyoruz. NATO ittifakının da değerli bir üyesi ve müttefiki olarak bu süreci olumlu değerlendirdiğimizi fakat atılması gereken adımlar olduğunu söz ettik” dedi.
‘BİZDEN KAYNAKLANAN BİR BLOKAJ KELAM KONUSU DEĞİL’
İsveç’in anayasa değişikliği yaptığını, terörle gayret yasasını da değiştireceğini belirten Kalın, şunları söyledi:
“Bunun için biraz vakte gereksinimi olduklarını, bilhassa de yeni terörle uğraş yasasını tamamlamak için hazirana kadar bir müddete gereksinim duyduklarını esasen tabir ettiler. Biz de bunu bütün müttefiklerimize ve herkese açık bir halde söz ettik. Dedik ki burada rastgele bir gecikme kelam konusu değil, bu bizden kaynaklanan bir durum değil. Çünkü başka ülkeler temmuz ayında yapılacak NATO doruğu öncesinde bu ülkelerin de üye olmasını istiyorlar. Bu istikamette görüş beyan ediyorlar. Biz de onlara, burada Türkiye’den kaynaklanan rastgele bir blokaj yahut gecikme kelam konusu değil. İsveç, terörle uğraş yasasını yazıp ve bunu uygulamaya geçirdikten sonra Türkiye’nin bu husustaki taleplerini daha rahat, yasal bir teminat ve çerçeve içerisinde yerine getirebileceğini tabir ediyor. Münasebetiyle bu süreyi isteyen İsveç, bu tamamlandığında biz de duruma tekrar bakar buna nazaran bir kıymetlendirme yaparız diye tabir ettik. Artık bu mühlet zarfında Finlandiya özelinde İsveç’tekine misal hadiseler yaşanmadı.”
‘FİNLANDİYA’YLA BAŞKA BİR SÜREÇ BAŞLAYIP BAŞLAMAYACAĞI ONLARIN TAKDİRİ’
Mevkidaşlarıyla son birkaç gündür bu hususları görüştüğünü bildiren Kalın, “Bu hususta nasıl bir kıymetlendirme yaparlar, nasıl bir teklifle gelirler, yeni bir süreç mi başlatırlar onu göreceğiz. Bu onların takdirinde ancak bizim açımızdan ortaya konan üçlü mutabakat ve sistem çerçevesinde adımlar atılır, Türkiye’nin bu husustaki güvenlik telaşları giderilirse biz de olumlu adım atacağımızı tabir ettik. Bunların zıddı tarafında gelişmeler olursa ki İsveç’te son bir ayda yaşanan hadiseler maalesef bu istikamette oldu. Yani kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’in yakılması, Cumhurbaşkanımızı gaye alan menfur şovların yapılması ve bunlara müsaade edilmesi hangi yasal çerçeve veyahut işte özgürlük vesaire tarifi ismi altında olursa olsun bizim için kabul edilemezdir” tabirlerini kullandı.
“Türkiye’nin tutumunu açık ve net bir biçimde ortaya koyduğunu” belirten İbrahim Kalın, “Bu görüşmeleri de erteledik. Şayet olumlu adımlar atılırsa sürecin işleyeceği, adım atılmazsa hele bu tıp şovlar, bu tıp olaylar yaşanırsa da sürecin ilerlemeyeceğine dair durumumuzu motamot koruma ediyoruz. Bundan sonra Finlandiya farklı bir kıymetlendirme yapar mı, farklı bir halde bir yeni süreç başlatırlar mı? Bu onların takdirinde olan bir bahis. Kendileriyle görüşüyoruz, istişare halindeyiz. Tahminen önümüzdeki günlerde, haftalarda bu bahiste bir netlik oluşur. Onlar da bir kıymetlendirme yaparlar” dedi.
‘ABD İDARENİN, F-16 SATIŞINDA NATO KOŞULU GETİRMEK İSTEMİYOR’
Bir gazetecinin, “Özellikle İsveç’in Finlandiya’nın üyeliği konusunda ABD’nin muhtemel bir kriz durumunda F-16 alımında bunu masaya bir öge olarak ekleyeceği argümanları var. Nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna Kalın, şu karşılığı verdi:
“F-16 programıyla ilgili Kongre’nin bu türlü bir ön kaide getireceğine dair şeyleri biz de duyuyoruz. Bu cins rivayetler veyahut değerlendirmeler yapılıyor. İdarenin bu türlü bir talebinin veya isteğinin olmadığı iletildi. Bizim kıymetlendirmemiz bu tarafta. Şayet Kongre’de mesela Menendez üzere kimi senatörler, bunu bir ön koşul olarak getirirlerse lakin eş vakitli olarak da Yunanistan’ın F-35 talebine olumlu karşılık verirlerse, çok açık bir halde NATO ittifakı içerisinde tarafsızlık durumlarını yitirmiş olurlar. Bunu bir ön koşul haline getirirlerse bu Türkiye açısından asla kabul edilemez bir durumdur. Bizim bunu temel alarak rastgele bir adım atmamız kelam konusu olmaz. Bunu da açıkça söz ediyoruz burada.”
‘ÖN KOŞUL GETİRİRLERSE KENDİ YOLUMUZA DEVAM EDERİZ’
“Yani F-16 programını, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine bağlı hale getirirlerse onu hiç gündemlerine almamaları daha uygun olur. Bizim o istikamette bir geri adım atmamız kelam konusu değil. Bunlar birbirinden farklı süreçlerdir. Biz F-16 programını hem kendi hava kuvvetlerimiz için, hem NATO ittifakı içerisinde hava gücümüzü kuvvetlendirmek için bir pahalı alternatif olarak görüyoruz. Ancak Amerikan idaresi veya Kongresi yani bu mevzuda kendince birtakım ön koşullar ileri sürer, ‘Şöyle yapmazsanız bu olmaz’ vesaire üzere bir yaklaşım içerisine girerse biz kendi yolumuza da devam ederiz. Yani burada bu türlü elimiz kolumuz bağlı oturacak halimiz yok. Türk Silahlı Kuvvetleri kendi modernizasyonu için kendi imkanlarını geliştirmek için diğer alternatifler bakmaya devam eder.”
Kalın, ön kaide durumunda programın sona erip ermeyeceğini sorusunu “Böyle bir ön kaideyle ilgili nasıl bir kaide getireceklerine bağlı. Biz sona ermesini istek etmeyiz, programın devam etmesini isteriz. Biden idaresinin de niyetinin ve dileğinin bu tarafta olduğunu biliyoruz lakin Kongre mahzurunu aşamazlarsa yahut bir biçimde bu konu Kongre’de takılırsa o vakit duruma bakar yeni bir kıymetlendirme yaparız.” formunda yanıtladı.
‘İRAN’IN SURİYE’YLE MÜZAKERELERE KATILMASINDAN MEMNUNİYET DUYARIZ’
“Türkiye-Suriye-Rusya üçlü görüşmeleri devam ediyor ve yeni bir toplantı gündemde. Sayın Cumhurbaşkanı’nın da İran’ın da katılabileceği istikametinde açıklaması var. Yeni toplantının yeri, tarihi aşikâr oldu mu, İran katılacak mı?” sorusu üzerine İbrahim Kalın, “Henüz yeri ve tarihi aşikâr değil fakat Cumhurbaşkanımızın da tabir ettiği üzere biz İran’ın bu sürece dahil olmasından memnuniyet duyarız. Son analizde Suriye alanında da değerli bir aktördür İran. Münasebetiyle Rusya arabuluculuğunda Suriye ile yürütülen müzakerelere İran’ın bulunması bize nazaran katkı sağlar. Zira Suriye alanından Türkiye’ye dönük terör tehditlerini ortadan kaldırmak, hudut güvenliğimizi sağlamak ve Suriyeli mültecilerin meskenlerine, ülkelerine inançlı, onurlu ve istekli bir biçimde dönmelerini sağlamak için yapacağımız müzakerelerde İran’ın bulunması da bu süreci rahatlatır, katkı sağlar” sözlerini kullandı.
‘UKRAYNA’NIN İŞGALE KARŞI HAREKETE GEÇMESİ EN DOĞAL HAKKIDIR’
Rusya-Ukrayna Savaşı’nda birtakım ülkelerin Ukrayna’ya mühimmat yardımında bulunmasının gündemde olduğu hatırlatılarak, Türkiye’nin bu tarafta bir planı olup olmadığı sorulan Kalın, şunları kaydetti:
“Sayın Cumhurbaşkanımız başından beri, ‘Bu savaşın kazananı olmaz, barışın da kaybedeni olmaz’ diye tabir etti. Natürel ki toprakları işgale uğramış Ukrayna’nın, nefsi müdafaa yaparak topraklarını işgalden kurtarmak için harekete geçmesi en doğal hakkıdır. Onların bu gayretini bu türlü kıymetlendirmek gerekir. Ama öte yandan savaşın yayılması, genişletilmesi ve uzatılması diğer soruları da beraberinde getiriyor. Sanki bu sorunu çözmenin yolu bu mudur, buradaki en son oyun planı nedir? Bu soruları da sormamız gerekiyor. Biz baştan beri iki tarafı da bir ortaya getirmek için ağır bir diplomatik uğraş verdik, vermeye de devam ediyoruz. Farklı seviyelerde ve hallerde, esir mübadelesinden tahıl sevkiyatına, Zaporijya Nükleer Bölgesi’nin teminat altına alınmasından savaşın sonlandırılmasına yönelik müzakerelere kadar, farklı alanlarda teşebbüslerimiz bugün de devam ediyor. Bundan sonra da devam edecek.” (HABER MERKEZİ)