Yaptığı albümlerle 1960 ve 1970’li yıllara damga vuran, 1977’de ise Müslüman olmayı seçen sanatçı Yusuf İslam yani Cat Stevens kuşkusuz pek çoğumuz için özel bir isim. Kendisinin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen Beyoğlu (19 Ekim 2022) ve Başşehir Kültür Yolu Şenliği (23 Ekim 2022) kapsamında birinci defa Türkiye’de konser vereceğini onu seven ve takip edenler biliyordu. Geçtiğimiz hafta bir akşam ise Ayşe Olgun beni arayarak “Yusuf İslam’la söyleşi yapmak ister misin?” diye sordu. Bu teklifi reddetmek mümkün olabilir mi? Sonraki gün elimde “Catch Bull at Four” albümünün plağıyla (imzalatabilme ihtimalime karşı) İstanbul’a gelen Yusuf İslam’ın yanına gittim. Tüm ailesiyle birlikte beni gülümsemeyle karşıladı. Derviş ruhlu, mütevazı hali ve tüm samimiyetiyle sorularıma yanıt veren Yusuf İslam, Türkiye’yle kurduğu özel bağı, konserlerin temasını, bir yardım tertibi olan Barış Treni’ni anlattı. Söyleşinin sonunda plağımı da imzalattığımı eklemeliyim, çok hoş bir notla: “With peace for all and love.”
– Türkiye’de o denli sanıyorum ki her yaş kümesinden insan için epeyce özel bir yeriniz var. Bu ülke insanıyla aranızdaki bu özel bağın temelinde sizce ne var?
Ben her vakit kalbimin sesine kulak verdim. Bu da sanırım kalbini dinlemekle ilgili. Müslüman olmadan evvel yaptığım müziklerim da dünyadaki ve Türkiye’deki beşerlerle bir bağ kurmuştu. Müslüman olduktan sonra ortamızda çok daha yakın ve çok daha hoş bir bağ oluştu, bizi daha çok yakınlaştırdı. Bu çok hoş bir his, burada çok güzel karşılandığımı hissediyorum. Alışılmış biliyorsunuz ben köken olarak Kıbrıslı Rum bir aileden geliyorum. Sanırım bu nedenle de her vakit yakın bir ilgimiz olduğunu hissettim.
ÖN YARGILARI YIKTIM
– Beşerlerle kurduğunuz özel bağın altında İslam kültürü mü var, müzik mi?
Bence bu yalnızca insani bir şey. Birtakım beşerler İslam’a ürkütücü ve tehlikeli bir şey üzere bakıyorlar. Meğer hakikatte dinimiz insancıldır. İnsan olmanın temel desteklerini kavradığınızda da bunun her şeyi kapsadığını anlarsınız. Münasebetiyle kimi insanların epey dar bir bakış açısına sahip olmalarıyla ilgili bir sorun var. Doğrusu biri çıkıp ön yargı duvarlarını yıkıp zorlukların üstesinden geldiğinde, insanlarda yankı uyandırıyor. Hayranlarımla aramızdaki kusursuz kontağın bundan kaynaklandığını düşünüyorum. Zira bir kapıdan geçip, Müslüman olacak kadar cesurdum.
AÇLARI DOYURUP, BARIŞI YAYMAK İSTİYORUZ
– Türkiye’deki konserlerinizin geliri sizin organize ettiğiniz bir hayır kurumu olan “Barış Treni’ne” (Peace Train) gidecek. Sizin Ketebe Yayınları tarafından kazandırılan bir çocuk kitabınız da var. Bize biraz “Barış Treni”ni anlatır mısınız?
Barış, sembolik bir ideali temsil ediyor. Pek çok ülkü, ideal üzere o da maalesef kurmaca dünyasında kalıyor. Zira siz de biliyorsunuz ki huzuru bulmak pek de kolay değil. Lakin ben bu taraftaki çalışmalara devam ediyorum. Biz Barış Treni için çok kolay, temel insani bir gereksinim olan besin yardımlarıyla işe başlamıştık. Biliyorsunuz pek çok yardım derneği var ve çok uygun şeyler yapıyorlar. Fakat biz yapabileceğimiz en yeterli şeyin insanlara uygun davranmak, açları doyurmak ve barışı yaymak olduğunu söyleyen Peygamber Efendimiz’in (sav) yolundan gitmek istedik; Barış Treni’nde yaptığımız budur.
BEATLES BİR İHTİLAL GİBİYDİ
– Ben bugün buraya elimde bir plakla geldim. Yol boyunca ise kulaklarında AirPods üzere çeşitli kulaklıklar olan gençler gördüm. Uzun vakittir yeni dünya gençliğinin müzikle bizim kurduğumuz bağlantıdan farklı bir münasebeti olduğunu düşünüyordum. Gördüklerim bana bunu tekrar hatırlattı. Siz yeni dünya gençliğinin müziğe bakışını nasıl buluyorsunuz? Sizce müzik onlar için bizim ve sizin neslinizde olduğu üzere hâlâ değerli mi?
Bugün müzik dijital hale geldi ve dijital bir akış içerisinde… Bu manada yeniden müzik toplumun reformcusu olma özelliğini yitirdi. Ben müzik yapmaya başladığımda müzik tabuları yıkmanın, yasakları delmenin bir aracıydı. Tam da bu nedenle Beatles’in gelmesi ve yükselmesi bir ihtilal niteliği taşıyordu. Ben de bu ihtilalin bir modülü olmak istedim. Bugün ne yazık ki bu ihtilalin büyük bir kısmı, kurumsal sanayi tarafından devralındı. Müzik hâlâ herkesin hayatında değerli bir yere sahip. Ama artık düzgünce yaygınlaşan robotik müziğin, eski müzik ruhundan daha tehlikeli olduğunu düşünüyorum.
– Anneannem ve annem küçükken bana her hoş müzikte aslında Allah’ın sesini aradığımızı, bu nedenle hoş müzikleri sevdiğimizi, ruhumuza beğenilen geldiğini söylerdi. Bizi yarattığı anda söylediği “ol” sesini aradığımızı… Sizce de müziğin bu türlü bir manası var mı?
Müzik çok gizemli bir fenomen. Örneğin konserlerde müzik insanları bir ortaya getirir, bir anda adeta tek vücut haline gelirler. Bu birleşim, insanların kalplerini yakınlaştıran bir melodi aracılığıyla olabileceği üzere insanların fikirlerini, fikirlerini bir ortaya getiren bir bildiri aracılığıyla da olabilir. Yani müziğin büyük bir birleştirici gücü var ve biliyorsunuz o birlik olma hali, başlangıcımızda da var. Elbet Allah birdir. Şayet nitekim Allah’ı duymak istiyorsanız, ki polemik oluşturacak şeyler söylemeyi istemiyorum, lakin biliyorsunuz Allah, Kuran’ın okunmasını, onu duymayı sever. Allah, Peygamberi’nin (sav) Kur’an okumasını sever. Kur’an-ı Kerim’in kıraati harika bir tesir bırakır. Bu ses hayatımızı bile değiştirebilir.
BİZ VARSAK MÜZİK DE OLMALI
– Bu soru ferdi bir soru üzere görünebilir lakin yanıtı hepimizin kendi öyküleri için pahalı ve manalı olacak. Müslüman olduktan sonra bir müddet gitarınızı bıraktınız lakin yıllar sonra müziğe geri döndünüz. Gitarınızı bırakma kararını bugün nasıl görüyorsunuz? Pişman mısınız yoksa tüm öykünüz içinde bu da sizi bir yerden diğer bir noktaya götüren yollardan biri miydi?
Başlangıçta benim için en kıymetli şey hayatın ve kozmosun büyük sorularına yanıtlar aramaktı. Müziklerim onlar bu karşılıkları bulmamı tam olarak sağlamıyordu lakin tekrar de yol gösteriyordu. Ya da şöyle tabir edeyim benim için en kıymetli keşif İslam ve Kuran’ın bildirisiydi, Böylelikle müzikle daha az ilgilenmeye başladım. Alışılmış bunun yanında müziğin İslami ömür ve kültürdeki yeri konusunda kuşkular de kelam konusuydu. O vakit bu mevzuyla ilgili Arap ülkelerinin baskın ve dar bakış açıları tesirliydi. Ben de yanlış bir şey yapmak istemiyordum ve çok dikkat etmeye çalışıyordum. Fakat daha sonra müzikle alakalı bu kısıtlayıcı görüşlerin farklı boyutları olduğunu, kültürün de bu mevzuda tesirli olduğunu gördüm. Peygamber Efendimiz’in (sav) de müzikle ilgili görüşlerini daha yeterli anlamaya başladım. Kuşkularım ortadan kalkınca yine müziğe döndüm, çalışmaya başladım, biz olmalıysak müzik de olmalı. Kuşkularım kayboldu zira bu bakış açıları kesin yargılar bildirmiyordu ve onların kültürlerine nazaran hakikat olanın aslında çok da kıymetli olmadığını fark ettim. Fakat karşıtını düşünenleri de haklı buluyorum. Bu yüzden yine çalışmaya başladım. Daha özgürce keşfedebildim ve evvelce yazdığım üzere yeni müzikleri yazdım.
Yeniler ve eskiler bir arada
– Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen Kültür Yolu Festivalleri’ne konuk olacaksınız. Bu kapsamda 19 Ekim’de Beyoğlu Kültür Yolu’nda AKM’de, 23 Ekim’de Başşehir Kültür Yolu’nda ise CSO Ada Ankara’da konser vereceksiniz. Bu konserlerin özel bir teması var mı?
Bu Türkiye’deki birinci konserim olacak. Birinci sefer burada müziklerimi söyleyeceğim. Bu çok heyecan verici. Umarım herkes yaptığım işi nitekim sever. Yeni ve eski eserler bir ortada olacak. Yani tanıdık müziklerin yanı sıra birtakım sürprizler de olacak.
Yalnızca dini müzik yapan biri değilim
-Yeni albümüm kısa müddet sonra çıkacak. İnsanların bu albümdeki müzikleri çok seveceklerini düşünüyorum. Çok hoş melodileri ve bildirileri var. Meryemoğlu İsa hakkında bir müzik bile yazdım. Biz Müslümanların bütün peygamberlerin ve Hz. İsa’nın da bizim peygamberimiz olduğunu öğretmek istiyoruz. İnsanların öteki dinlerle İslam’ın ortasında bir kopukluk hissetmemeleri için bu çeşit temaslar epeyce kıymetli.
Bu ortada albümde birbirinden farklı çeşitler var; güçlü bir rock müzik da var. Pek çok farklı cinse yer verdim ve sırf dini müzik yapan biri değilim, bu epeyce geniş çerçeveli bir albüm oldu.