Anayasa Mahkemesi, Ankara’da ekonomik krizle ilgili bildiri dağıtan kümeye, polis tarafından “çevreyi rahatsız etmek”ten yazılan idari para cezasını iptal etti. Anayasa Mahkemesi “Kanun farklı yorumlanarak, farklı bir cürüm ihdas edilmiş” değerlendirmesinde bulundu.
Polis, Ankara Natoyolu’nda, ekonomik kriz ile ilgili hazırladıkları bildiriyi dağıtan Halkevleri Derneği üyeleri kümeye çevreyi rahatsız ettikleri gerekçesiyle 153’er TL idari para cezası kesti.
Ceza kesilen bir kişi konuyu yargıya taşıdı.
Eylemin 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 37. hususu kapsamında cezalandırma konusu yapılamayacağını ve gerçekleştirdiği aksiyonun rastgele bir cürüm teşkil etmediğini belirterek idari para cezasına itiraz etti.
Sözcü gazetesinde yer alan habere nazaran, itirazı inceleyen Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliği, itirazı “idari yaptırımın yasa ve yordama uygun olduğu” gerekçesiyle 13 Mart 2019 tarihinde kesin olarak reddetti. FCK Anayasa Mahkemesi’ne kişisel müracaatta bulundu.
Yüksek mahkeme inceleme sonunda Halkevleri Derneği’ne ilişkin bildirinin dağıtılması aksiyonuyla ilgili şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
Anayasa Mahkemesince alınan misal kararlarda müracaatçılara isnat edilen hareketlerin 5326 sayılı Kanun’un 37. hususu kararında düzenlenen “mal ve hizmet satışı gayesiyle çevreyi rahatsız etmek” ögesinden “rahatsız etmek” kısmının kapsamında yer aldığı kabul edilmiştir.
Buna nazaran uygulanan kuralın bütünlüğü bozulmak suretiyle içeriğindeki bir cümle getiriliş hedefinden radikal biçimde farklı bir yoruma tabi tutulmuş ve farklı bir cürüm ihdas edildiği değerlendirilmiştir.
Anayasa Mahkemesi’ne nazaran bu halde bir cezalandırmada bireylerin hukuksal yardım almak suretiyle dahi hangi hareket ve kusurların kendilerine atfedilebileceğini, hatalı duruma düşebileceklerini bilebilmeleri mümkün değildir.
Sonuç olarak kamu makamlarının kelam konusu yorumunun anılan kararın hedefini aşan zorlama ve öngörülemez bir yorum olduğu kanaatine ulaşılmıştır.
Mahkemenin bildiri dağıtmayı bu husus kapsamında değerlendirmesinin unsurun özüyle çelişen ve öngörülemez bir yorum olduğu açıktır.
Ortaya çıkan bu sonuç Anayasa’nın 38. hususunun birinci fıkrasında düzenlenen hata ve cezaların yasallığı prensibi ile bağdaşmamaktadır.
Ceza oybirliğiyle iptal edildi
Anayasa Mahkemesi şu kararı kurdu:
Suç ve cezaların yasallığı prensibinin ihlal edildiğine ait tezin KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
Anayasa’nın 38. hususunda teminat altına alınan cürüm ve cezaların yasallığı prensibinin İHLAL EDİLDİĞİNE,
Kararın bir örneğinin cürüm ve cezaların yasallığı prensibinin ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için tekrar yargılama yapılmak üzere Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliğine GÖNDERİLMESİNE,
4.500 TL vekâlet fiyatının müracaatçıya ÖDENMESİNE,
Başvurucunun tazminata ait talebinin REDDİNE,
Oybirliğiyle karar verildi.